Baharı hər il bağçanızda və ya eyvanınızda canlandırın!

Köçəri quşların gəlişi, həyatın sürətlə davam etdiyi zaman, fəsillərin dəyişilməsinə bir işarədir. Təbiətə çıxın, zövq alın və qarşılığında ona bir yaxşılıq edin.

Bağçanızı, eyvanınızı və ya məktəbinizi quşlara uyğun (quşların dostu) etmək üçün tövsiyələrimizi izləyin və sadə dəyişikliklər edin.

Vaxtınızın və yerinizin çox və ya az olmasından asılı olmayaraq, bağınızda quşlar üçün uyğun şərait yarada bilərsiniz.

Canlı Baharın köçəri quş növlərini görmək və onlara istirahət və qidalanmaq üçün şərait yaratmaqda şanslı ola bilərsiniz, bağçanızda çiçəklənən təbiət isə sizə mükafat olacaqdır.

Təsəvvür edin ki, bağçanız və ya eyvanınız təbiət qoruğudur, siz də nəzarətçisiniz.

Təsəvvür edin ki, hər kəs bağçasını buna uyğun etsə, quşlar və biomüxtəliflik nə qədər yaxşı olacaqdır!

Bunu edən kimi - bizimlə paylaşın -  Canlı Bahardakı uğurlarınızı facebook və flickr səhifələrində göstərin və məlumat verin!

Sən şərait yarat, quşlar gələcək!

Ən yaxşı ümumi tövsiyələr:

1. Quş qutusu quraşdırın!

Quş qutusunda sığırçın, foto A. Kogut

• Bugün bağların və evlərin əksəriyyətində quşların yuva qurması, yırtıcılardan və ya qışda soyuqdan qorunması üçün yer yoxdur. Fərqli quş növləri üçün fərqli yuva qutuları barədə məsləhət almaq üçün aşağıdakı linkləri izləyin.

• İstiliyi əks etdirmək üçün qutunun xarici divarını ya təbii ağac ya da açıq rəngdə saxlayın və daxili divarları heç vaxt boyamayın.

• Qutular üçün yer yırtıcılardan uzaq, yağış və günəş işığından qorunmuş olmalıdır!

http://www.springalive.net/world/springalive/nest-boxes

http://www.rspb.org.uk/Images/nestbox_tcm9-207414.pdf
http://www.rspb.org.uk/Images/Apple_bird_feeder_tcm9-166680.pd

2. Quşlar üçün bağçılıq

Məktəb həyətində quş üçün yer, foto K. Fura

• Çeşitlilik dərəcəsini artırın: çiçəkli bitkinin nə qədər çox növü olarsa, o qədər  həşərat növü onlar ilə bəslənəcək və bağınıza daha çox quş cəlb edəcəksiniz! Bitki növlərinin ölkəniz üçün uyğun olmasına fikir verin!

• Ot biçən qurğuya fasilə verin: otları uzadın, həşərat və quşları cəlb etmək üçün yabanı çiçəklərin qarışığını yayın.

• Pestisidlərdən çəkinin: pestisidlər hər şeyi öldürür - ən yaxşısı quşları həşəratlar, böcəklər, kərtənkələlər, zərərverici həşəratlar və s. ilə təbii qidalandırmaqdır. Pestisidlər qida zəncirində və su sistemində toplanır və canlıları zəhərləyir...

• Gələcəkdə quşlara kömək etmək üçün ağac və ya kol əkin. Məkanınıza uyğun hər şeyi, hətta eyvanda dibçəkdə sarmaşıq bitkisi əkin: əgər yuva qurmaq üçun uyğun olarsa və ya meyvə, giləmeyvə verə bilərsə, yanılmassınız!

• Bağçanızı budamadan əvvəl yuvanın olub-olmamasını yoxlayın.

3. Daha çox su = daha çox canlılar = daha çox quş!

• Bir hovuz qurun: bu, bağınızdakı vəhşi həyat üçün edə biləcəyiniz ən yaxşı işlərdən biridir.

• Əgər hovuz praktik deyilsə, narahat olmayın, quşlar sadə quş hamamından istifadə etməyi sevirlər! Həftədə bir dəfə sərt fırça ilə təmizləyin və hər gün təmiz su ilə doldurun. Quş hamamının bir neçə sm dərinliyində və mailli olması lazımdır. Ətrafda pişiklər varsa, bir kürsüyə qaldırın!

Şəfəq bülbülü quş hamamında, foto B. Fraś

4. Food!

Alma ilə qidalanma, foto I. Strzebońska

Hamının təhlükəsiz və etibarlı bir qida mənbəyinə ehtiyacı var və bu quşlar üçün də eynidir!

Qidalandırma bağçanızdakı quşlara kömək etmək üçün sadə və səmərəli bir yoldur. Yorğun, yetkin fərdlər  balalarını böyütdükdə və soyuqdan, sərt qışdan qorunduqda  həqiqətən kömək edir.

/world/springalive/feeding-birds

Həmçinin bağçanızda və ərazinizdə quşların maraqlı, əyləncəli davranışlarını görüb, onları yaxından izləmək üçün əla bir yoldur.

• Quşu çörəklə bəsləməyin! Köhnə xəmir xarab olur və quşlara zərər verə bilər. Ayrıca qidalanma ehtiyaclarını təmin etmədən, quşların mədələrini tez doldururlar.

• Müxtəlif toxum, doğranmış qoz-fındıq, taxıl və doğranmış meyvələrdən istifadə edin. İdeal qidalar bunlardır: günəbaxan toxumları, toxum qarışıqları, piy qranulları, yulaf sıyığı və alma.

• Quş üçün yem qabı alın və onları pişiklərin əli çatmayan yerə asın.

• Qidalar yeyilmirsə, yeməyi mütəmadi olaraq dəyişdirin və xəstəlik yayılmasını dayandırmaq üçün qutuları təmizləyin.

• Köhnə, təmiz plastik qab və ya alma içərisində bir quş yem qabı da edə bilərsiniz!
  http://www.rspb.org.uk/discoverandenjoynature/families/children/makeanddo/activities/birdfeeder.aspx

5. Ev yırtıcılarının qarşısını al

Ev heyvanlarınızı idarə edin! Pişiklər quşların və onların balalarının böyük qatilləridir, buna görə quş qutuları və yem qabları quraşdırarkən bunu nəzərə alın. Pişiklərinizi quş yuvalarından uzaq saxlayın!

6. Tullantıları təmizləyin

Quşlar plastik torbalara, simli və digər tullantılara dolaşa bilər - bu isə xəsarət, ölüm və ya asan tutulmaqla nəticələnir. Quşlar, yemək olduqlarını düşünərək, xırda plastik parçaları yeyə bilər. Tullantı hissələri quş balalarını öldürə bilər. Buna görə ərazinizdəki zibili təmizləyin!

7. Pəncərə!

Quşların pəncərələrinizə dəyib xəsarət almaması üçün pəncərəyə stikerlər və rəng zolaqları yapışdırın və ya bəzək asın. Pəncərəyə yapışan quş yemləri də ala bilərsiniz!                                                                                                                                                               

/world/springalive/birds-and-windows

Eyvan sahibləri üçün tövsiyyələr:

Dam sərçələr qazon üzərində qidalanır, foto M. Radziszewski

• Həşəratları cəlb edən, şirin iyli lavanda kimi, xoş ətirli bitkilər əkin

• Pəncərələrə yapışan quş yemləri alın

• Kiçik quşu su mənbəyi ilə təmin edin

• Birgə bağları quşlar üçün əlverişli etmək üçün qonşularla  birlikdə qruplaşın

http://www.rspb.org.uk/makeahomeforwildlife/.../planting/tubs.aspx

http://www.rspb.org.uk/hfw/about/casestudies/balcony.aspx

Canlı Bahar növlərinə kömək etmək üçün ən yaxşı məsləhətlər:

Qara Uzunqanad

İllərdir istifadə etdikləri yuva yerlərinin dağıdılması səbəbiylə uzunqanadlar çətinlik çəkir. Müasir tikinti texnologiyaları, evlərin təmiri və hətta uzunqanadların istifadə etdiyi köhnə çatlar və yarıqları aradan qaldıran söküntülər səbəbindən, getməyə yerləri yoxdur.

Uzunqanadların ildən-ilə eyni yuvaya dönməsini nəzərə alaraq, evinizin divarına quş qutusu quraşdıraraq bu uzaq köçərilərə yaxşı kömək edə bilərsiniz.

http://www.rspb.org.uk/discoverandenjoynature/discoverandlearn/birdguide/name/s/swift/grounded.aspx

http://www.swift-conservation.org/Installing%20Swift%20Nest%20Boxes%202013%20(small).pdf

http://www.swift-conservation.org/EuropeHelp.htm

Kənd qaranquşu

Kiçik çuxurlar (50 mm hündürlükdə və 200 mm genişlikdə, qarajınızın altında, anbar damınızın altında; pəncərə və ya qapını açıq qoyun), qaranlıqda girə bilmək və yuva qurmaq üçün bir rəf və ya platforma düzəldin. Qaranquşlar çox kiçik bir çuxurdan binaya girə bilər və çox az işığa ehtiyac duyarlar.

http://www.rspb.org.uk/discoverandenjoynature/discoverandlearn/birdguide/name/s/swallow/encouraging.aspx

Qızılı qızlarquşu

Avropanın və Afrikanın cənubunda yaşayırsınızsa, arıları və kəpənəkləri cəlb etmək üçün çox sayda yerli çiçək növü əkin!

Ququ quşu

Meşə zövzəyi və Şəfəq bülbülü kimi növlərə yuva qurmağa kömək etməklə Ququ quşuna yardım etmiş olarsınız (onların yuvasına yumurtalarını qoyur). Balımcıq, gicitkən, söyüd - bunların hamısı tırtıllar üçün yaxşıdır, onları isə Ququ quşları sevir.

Ağ leylək

Leylək ilbəil eyni yuvaya qayıdır. Evinizin ətrafında bir yuva qurubsa, plastik və iplərdən yuvanı təmizləməyin. Ətrafdakı zibili yığın ki, yuvalarında ondan istifadə etməsinlər.

/world/springalive/cleaning-surroundings-of-storks-nests