YAXALIQLI BOZCA

Yaxalıqlı bozca, sığırçın boyda kiçik quşdur. Qısa bədəni, incə, nisbətən uzun ayaqları var; bədəninin yuxarı hissəsi qum-qəhvəyi, alt tərəfi ağ rəngdədir. Çoxalma vaxtının geyimində narıncı ayaqları, yaxşı nəzərə çarpan qara uclu narıncı dimdiyi və qanadında ağ rəngli zolaqla təyin olunur.

Learn about the YAXALIQLI BOZCA

Basic information

Yaxalıqlı bozca, sığırçın boyda kiçik quşdur. Qısa bədəni, incə, nisbətən uzun ayaqları var; bədəninin yuxarı hissəsi qum-qəhvəyi, alt tərəfi ağ rəngdədir. Çoxalma vaxtının geyimində narıncı ayaqları, yaxşı nəzərə çarpan qara uclu narıncı dimdiyi və qanadında ağ rəngli zolaqla təyin olunur. Uçuşu çox sürətli deyil, sanki  qanadlarının  əsəbi tərzdə çırpılması və süzməsi arasında dəyişir. Tipik olaraq, yaxalıqlı bozca aşağı hündürlükdə uçur, bu da nisbətən uzun qanadları və quyruğunu görməyi asanlaşdırır. Enişdən əvvəl demək olar ki, həmişə havada ani sürüşmə edir; endikdən sonra  açılmış qanadları ilə bir neçə addım atır.
 
Nə ilə qidalanır?
Bu quşlar çimərliklər, düzənliklər və tarlalarda gözə dəyir və qida axtararkən su səthinin hərəkətlərinə nəzarət edirlər. Həşərat, xərçəngkimilər və qurdlar yeyirlər.
Onun tipik davranışı: birinci növ təkrarlanan dayanma-qaçış ardıcıllığıdır. Daha az yayğın olan "ayaq silkələmək" (quş başı aşağı bir ayağı üstə durur və digər ayağının barmaqlarını quma toxunaraq titrədir). Bir qayda olaraq, yay istisna olmaqla, gecələr yem axtarmır. Xərçəngkimilərin daha az aktivlik dövründə, məsələn, aşağı temperaturda "titrəyən ayaqların" tezliyi artır.
 
Ölçüləri:
Uzunluğu: 18-20 sm
Qanadların uzunluğu: 48-57 sm
Çəki: 55-75g
 
Yaşayış yeri:
Yaxalıqlı bozcanın yaşayış yeri, Avrasiyanın şimalındakı və Kanadanın şimal-qərbindəki çimərliklər və ya açıq ərazilərdir. Qərbi Avropada yuvalamanın cənub sərhədi Fransanın şimalından keçir. Onlar açıq sahələrdə yuva qururlar.
Yuva, yumurta və balalar
Yuva erkək fərd tərəfindən yeri ayaqları ilə qazaraq qurulur. Yuva qurmaq münasibətin bir mərhələsidir. Erkək adətən ərazidə bir neçə oyuq düzəldir, bunlardan biri cüt tərəfindən qəbul edilir. Yuva, mövcud material (kiçik çınqıllar, bitkilərin hissələri, balıqqulağı) ilə əhatə olunmuş, torpaqda, qumda, çınqılda, palçıqda və ya ot bitkiləri arasında olan, hər zaman dayaz suya yaxın olan, dərin olmayan bir oyuq şəklində olur. Yuvanın diametri 10−12 sm, dərinliyi 4.0 sm-dir.
Yumurtalar asimmetrikdir, bir tərəfi nisbətən hamar, digəri isə daha itidir. Qabıq hamar və ümumiyyətlə parlaq deyil, rəngi və üstündəki ləkələri dəyişkən olur. Dişi adətən 2, 3, 4 və ya istisna olmaqla 5 yumurta qoyur.
Potensial təhlükə olanda, yuvasını qorumaq məqsədi ilə yetkin fərd yuvadan uzaqlaşaraq, özünü qanadı qırılmış yaralı quş kimi aparır.
Yuvanı tərk edən balalar özləri yem tapır, lakin ümumiyyətlə valideynlərin ən azı biri tərəfindən qorunur, gecə və ya pis hava şəraitində valideynlər bədənləri ilə onları isidir. Balaların uçuş qabiliyyəti 24−25 gündən sonra qazanılır və bir neçə gün sonra müstəqil olurlar.

days and a few days later the chicks become independent.

Migration information

Yaxalıqlı bozca əsasən köçəri növdür, lakin Britaniya populyasiyasının bir hissəsi oturaqdır. Ən şimal populyasiyaları ən cənubda qışlayır və ən cənubda yuvalayanların köç yolu ən qısadır. Yaxalıqlı bozca, adətən bir neçə və ya bəzən on fərddən çox olan dəstələrdə, əksər hallarda digər cüllütlərlə birlikdə miqrasiya edir. Şimal-qərb populyasiyasının böyük bir hissəsi avqustun ortaları, sentyabrın ortaları və mayın son iki həftəsində İngiltərə və İrlandiya üzərindən köç edir. Ən azı Qrenlandiyadan köçən populyasiyalar Norveçin qərb sahilinə və növbəti dəfə, sentyabrın ilk yarısında Fransaya çatır. Dəqiq qışlama sahələri bilinmir. Çox güman ki, Qərbi Afrikadadır. Qərbi Afrikada qışlayırlar, lakin bu populyasiyaların qışlama yerlərində yayılması barədə məlumat yoxdur. Azərbaycandan ötüb keçən və bəzən qışlayan yaxalıqlı bozcalar əsasən Uralın və Qərbi Sibirin Şimalında tundra landşaftında yuvalayırlar.

YAXALIQLI BOZCA

records

Gallery


dd

Species Fact Sheet

YAXALIQLI BOZCA

Scientific Name
Charadrius hiaticula
Length
18-20sm
Wing Span
48-57sm
Weight
54-75g
Distribution
BREEDS: southern Scandinavia to the British Isles and north west France WINTERS: from British Islands south to Africa
Conservation Status
Globally least concern
Habitat
Open ground on beaches or flats, may be found inland in open areas with little or no plant growth.
European Spring Migration
Typically May to early June
African Spring Migration
Typically September to April
Number Broods
2
Egg Size
35x26mm weight 11,5g (of which 6% is shell)
Clutch Size
3-4 eggs
Incubation period
23-25 days by male and female
Fledgling period
23-25 days as precocial, downy
Maximum Age
21 years 11 months 12 days (set in 2015)
Typical Life Span
5 years with breeding typically at 1 year

Other Spring Alive websites